За осумте искушенија на монасите и на мирјаните - Старец Арсениј Папачок
Отци и браќа,
монахот и борбениот христијанин се духовни борци во секој момент од нивниот живот од раѓање до смрт. Но, неопходно е да се знае уметноста на оваа невидлива војна и од кои места против нас доаѓа непријателот.
Свети Мелетиј Исповедник ни кажува дека искушението доаѓа од шест точки против нас, додека Свети Никодим Светогорец пишува од осум, односно од горе и долу, од десно и лево, од напред и назад и од внатре и од надвор.
Потоа ќе зборуваме подетално за оваа повеќеслојна војна на ѓаволот со помош на Семоќниот Бог.
1. Искушението одозгора:
Тој е од два вида: Првиот се јавува кога ќе почнеме да правиме недискретен и непромислена вежба која е надвор од нашата моќ, како што се: прекумерен пост, постојана будност, многу покајание и други прекумерни вежби. Оваа вежба резултира со слабеење на нашето тело и неможност да работиме на Христовите доблести. Во исто време нашиот ум е вознемирен бидејќи не мирува во ваквите вежби. Вториот вид на искушение се случува кога ја бараме Библијата без да ја имаме соодветната духовна возраст и состојба, со резултат дека ако не се најде некој да нè заузда, ќе стигнеме до лудило, ерес и богохулење.
Библијата е морето без дно на Божјата мудрост и од оваа вода мора да извлечеме што е можно повеќе и што е потребно за да ја ослободиме нашата духовна жед. Од оваа вода човекот вади со кофата и од него до бокалот и оттаму зема со чаша да се олади и не се труди наеднаш да ја извади водата на Божјата мудрост затоа што нема соодветни алатки и секако постои страв од давење. Така, многу научници на Светото Писмо се удавија поради нивната гордост и станаа водачи на секти и со себе поведоа илјадници души во Адот.
2. Искушението подолу:
Одоздола доаѓа искушението и нè искушува со надменост и мрзеливост да ги извршуваме доблестите и заповедите Божји. Пример: Кога некој е силен и здрав во телото и намерно ги избегнува работите или услугите на манастирот, кои се сразмерни на неговата сила. Или мирјанин кој не сака да се труди за делата на добродетелите, постот, будноста, служењето и помошта на ближниот, молитвата итн. Со оваа рамнодушност или мрзеливост ја лишуваме нашата душа од платата на духовните дела, бидејќи не се трудиме во примената на божествените заповеди. Така, секој од нас има должност да се искачи на духовните нивоа на доблести, знаејќи дека средниот и тесниот пат е царскиот, бидејќи краевите се на ѓаволот.
3. Искушението од десно:
Ова искушение е повторно од два вида: првиот вид е кога работиме добри дела со лоша намера, додека вториот е ако го прифатиме појавувањето на демоните во облик на ангели и светци или во облик на Христос, Богородица и други небесни форми. Свети Јован Лествичник вели дека „демоните на ароганцијата и гордоста им се појавуваат на слабите во умот како што е проречено“. Додека Апостол Павле ни покажува во 2. Коринтјаните (11:14) дека: „бидејќи самиот сатана се преобразува во ангел на светлината“.
4. Искушението од лево:
ѓаволот нè задева од лево кога го знаеме гревот, но ние доброволно одлучуваме да го извршиме. Пример: Човек знае дека е грев да се краде, да врши прељуба, да се опива, да хули на Божеството, да се одмаздува на ближниот или да прави друго злодело. Сепак, тој дозволува да биде совладан од гревот по своја слободна волја и знаење. Така, кога го познаваме гревот, а го правиме или со ум, со збор, со чувство или со дело, тогаш нè задева левицата.
5. Искушението од напред:
ѓаволот нè задева од напред кога ни презентира мисли и фантазии за дела што би требало да ни се случат во иднина. Пример: Кога сме вознемирени дека ќе ни дојде опасност или болест, дека ќе избие војна, дека ќе бидеме дискредитирани од другите, дека ќе станеме сиромашни, дека некој не вознемирува дека нема да успее на испити или која било друга работа.
Сето тоа ни го носи на ум имагинарниот непријател за да не вознемири и потресе со она што мислиме дека ќе ни излезе против нас. За овие мисли да обрнеме внимание на зборовите на Спасителот кој вели: „немојте да се грижите за утре, зашто утрешниот ден ќе се грижи за своето; на секој ден доста му е неговото зло“, т.е. не грижи се… .доаѓа тагата на денот. . ( Мат. 6:34 ). Не ни е дадено од Бога да знаеме ниту еден час по сегашниот час што ќе се случи. Така во такво искушение да се каже: „Нека биде волјата Господова“.
6. Обратно искушение:
Одзади сме во искушение кога демоните нè мачат во умот со овие дела што ги правевме во минатото, кога бевме деца или млади и со гревовите што ги направивме. Нашето сеќавање многу често и помага на нашата имагинација во злата што сме ги направиле, особено кога животот го потрошивме без напор да го чуваме и очистиме умот со умствената молитва: „Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј ме мене грешниот“.
Отците велат дека имагинацијата е толку глупава што ако мажот во младоста види убава жена со страст и дојде време да умре и го види нејзиниот череп, сепак неговата имагинација го потсетува на нејзиното убаво лице, кога живеела. Затоа отците фантазијата ја нарекуваа „ѓаволски мост“, бидејќи ниту еден грев не поминува низ умот и сетилата освен преку мостот на имагинацијата.
Значи, отци и браќа, за да победиме во оваа војна, имаме голема потреба од умствена будност и внимание, сеќавање на смртта, страдања од пеколот и непрестајна умствена молитва.
7. Внатрешното искушение:
Однатре сме искушувани од раздразливоста на страстите што излегуваат од нашите срца, според словото на Спасителот, кое вели: ,,Оти од срцето излегуваат лоши помисли, убиства, прељубодејства, блудства, кражби, лажни сведоштва, хули,, (Мат. 15:19). Библијата ни кажува дека „Лукаво е човечкото срце повеќе од сè и е наполно расипано; кој ќе го разбере?“ (Еремија 17:9), бидејќи од него извира сето зло од човекот кој не го чува со молитва и покајание, но и од него повторно извираат сите доблести за него. кој ја чисти со солзи на покајание . Така се ослободуваме од страстите на нашето срце со непрестајната молитва и солзите на покајанието.
8. Надворешното искушение:
Тоа доаѓа од страстите, кои во нашата душа влегуваат преку петте сетила или како што се нарекуваат душевни прозорци, за кои пророкот Еремија вели: „Бидејќи смртта влегува преку прозорците наши...“ (Еремија 9:21). Овие пет сетила се ,,петте пара волови,, со кои живееме во зло и страст и не сакаме да одиме на вечерата што нè поканува Големиот Цар (Лука 14:19). Така, одбивноста од овие страсти се врши со долгогодишно размислување на умот, непрестајна молитва, скрушеноста на срцето и со барање со болка и покајание за помош од Господа.
Како заклучок, понизно ве молам, отци и браќа, да ми помогнете мене, грешникот и рамнодушен кон моето спасение, со вашата молитва, за да се срамам барем од горенаведените зборови што ви ги кажав и така да се разбудам и повикајте го името на нашиот Господ за моја помош. Амин.
Source: https://poukinasvetitestarci.blogspot.com/2024/12/blog-post_29.html
