Пишува: Игумен Фотиј, манастир Св. Јоаким Осоговски
Светите отци на нашата Света Црква, живееле потполно посветени на Христос, нашиот Бог. Тоа е исклучителна волја со која го посветиле својот живот на Господа Бога. Целото нивно битие било насочено кон Господа. Со сета своја свест Му служеле на Господа. Но, не Му служеле како робови, туку како синови. Служењето кое го спомнувам, не е служење на ропската обврска кон Господарот, туку тоа служење е во радоста на спасението. Ова служење е во слободната волја за здобивање на прекрасната Божја прегратка. Во љубовта служиме, како синови Божји. Таа служба е синовска љубовна посветеност. Нашиот Господ ни подарува живот и вечност, па ние од благодарност Му служиме како верни синови. Исто така, меѓусебниот човечки живот треба да биде насочен во служењето еден кон друг. Но, повторувам дека не служиме ние како што робовите им служат на господарите, туку како потполно слободни, трезвеноумно во верата Божја, исполнети со Светиот Дух, делувајќи постојано преку љубовта.
Љубовта е Божјо својство! Љубовта е Божја активност! Божјото делување е преку љубовта. Неговата апсолутна сила се пројавува преку љубовта. И тоа совршена и безвремена љубов која Бог ја распространува насекаде. Неговата љубов е неограничена, сеопфатна, полнота на совршенството.
Да нагласиме, браќа и сестри, дека полнотата на совршеноста е љубовта. Нема друга совршеност која е поголема и поважна од совршената љубов. Земните убавини не се совршени и немаат вечност. Земните убавини се минливи работи кои не можат да ни ја поклонат љубовта. Во светот отсекогаш, едно нешто најмалку го има, а тоа е љубовта. Та секој од нас ја бара и исчекува да се појави. Сите ние луѓето, за љубовта живееме. Без разлика во годините, на сите им е потребна прегратката. Сите имаме потреба за позитивно внимание. На сите нас ни е потребна искрената љубов. Но пак, дали знаеме сепак каде треба да ја бараме вистинската љубов? Сепак човекот мора сам да ја открие вистината. А следното прашање кое се поставува последователно е: а каде е вистината?
Бог е вистината!
Во денешното второ послание на светиот апостол Павле до Коринтајните прочитавме: „Како соработници Христови, ние ве молиме да не ја примате напразно благодатта Божја“ (2 Кор. 6, 1). Апостолот Павле во своето послание нè укорува сите нас кои ги слушаме неговите зборови. Кога еднаш ќе ја примиме благодатта Божја, ние треба да ја чуваме како бисер кој има бесконечна вредност. Кога сме здобиле таква бесконечна вредност во нашите души, ние треба постојано да внимаваме да не ја загубиме случајно таа бесценета вредност. Доколку сме крстени во името Христово, ние ја примаме Божјата благодат на дар, како печат на Светиот Дух. Како подарок, како вредност која нема цена. Господ ни подарува бесплатно, само затоа што нè возљубил. Та лудост е да ја загубиме доколку ја добиваме бесплатно вечната убавина. Постојано треба да стражариме пред нашата свест, да внимаваме на своите постапки, дела и помисли, постојано да се самоанализираме, да внимаваме како се однесуваме. Самоанализа преку чиста критика, интроспекциски согледувајќи се во покајанието. Гревот е нашиот проблем. Со гревот ја промашуваме целта и ја губиме прекрасната бесценета вредност.
„Во благопријатно време те услишав и во денот на спасението ти помогнав. Еве сега е времето благопријатно; ете, сега е денот на спасението!“ (2 Кор. 6, 2). Спознавајќи ја потребата, ние молитвословно се обраќаме кон Господа. Нашата потреба за Господа е постојана. Ние треба да ја претставуваме иконата Божја во себе, и да бидеме носители на Божјата благодат, треба постојано да бидеме поврзани со Вечниот Бог. На таков начин, Господ позитивно одговарајќи од вечноста, ја услишува нашата потреба. Моментот на поврзувањето со Господа е нашето спасение. Тогаш кога се остварува нашето спасение е нашиот момент на вечната радост. Господ нè исчекува да се обратиме кон Него, за Тој да нè поврзе со Него. Секој ден треба да е нашиот момент. Во секој миг треба да биде остварен нашиот личносен сојуз со Бог.
„А Христос умре за сите, та живите да живеат не веќе за себеси, туку за Оној Кој умре за нив и воскресна“ (2 Кор.5, 15). Колку е прекрасна оваа реченица доколку ја сфатиме смислата на таа Христова љубов. Постојано напоменуваме дека Господ само единствено поради љубовта се жртвуваше за нас. Светиот Апостол Павле вели, дека Христос умре за секого во овој свет. За секој човек. Та секоја душа е создадена од Господа. А Господ ја создава во љубовта. Та затоа и сè што е создадено од Него, ќе биде вечно возљубено како Негова креација која е создадена преку љубовта. Секако дека пак човекот треба самиот лично да одговори позитивно на Божјата љубовна волја, за да биде спасен.
Христос беше жртвуван и убиен. Тоа е најстрашниот сатански чин кој се има случено во историјата на светот. Господ бива убиен од истите созданија кои ги создава Тој лично. Навистина, преку таа трагедија во која што учествуваат луѓето, Господ ја докажува Неговата непроменета и вечна волја, да го создаде човекот како слободно битие кое ќе има право да бира дали ќе се обожи, или ќе се самосуди на вечна смрт. Да бира помеѓу доброто и злото. Поточно, да бира дали ќе сака да пребива во доброто или да се оддалечи од доброто и така автоматски да ја загуби првобитната човечка намена да биде остварен како икона Божја и последователно во недоволноста на доброто, ќе постои во злото. Ќе биде вечно осуден во пеколот на злото. Злото е отсуство на доброто. Злото нема онтолошко постоење. Злото е дијагонална спротивност од доброто. Доброто е единствениот извор, единственото вечно Битие, а злото, пак, е само недоволност, потполно отсуство на доброто.
Со Христовата жртва и со Неговото преславно Воскресение, ние добиваме спасение. Секој кој живее за Воскреснатиот Христос, ќе го здобие вечниот живот. Христос ја жртвуваше човечката природа во Себе, во Својата вечна Личност, за преку совршената вечна Личност, човечкото тело да биде обожено и преобразено од смртно во вечно. Последователно, пак, секој кој се причестува со тоа обожено Тело Христово, Тело Богочовечко, ќе биде спасен. Примајќи ја светата Причест, ние ја остваруваме најголемата безвременска тајна Божја. Ја остваруваме вечната идеја Божја.
„И така, кој е во Христос, тој е ново создание; старото помина, и ете, се создаде новото“ (2 Кор. 5, 17). Соодветно на овие зборови, Христос е новото создание. Но, и секој кој е во Христос, постанува ново создание. Господ благоизволил и по создавањето на светот во одреден момент, во историјата на времето, да создаде, да пресоздаде, да преобликува, да го усоврши човекот во нов момент на преостварување. Но, сепак, ова ново создание кое Господ го создава, не е нова Божја идеја. Не е ова создание некакво ново решение кое Тој го наумил после создавањето на светот, како некаква исправка.
Ова создание е вечната совршена и безвременска идеја Божја која постои отсекогаш во Божјата волја. Идејата за создавањето на светот е иманентна во новото создание. Архетип и пример за создавањето на светот е Логосот Божји. Во Синот Божји се пронаоѓа суштината, идејата и моделот за создавањето на светот. Светот е, впрочем, создаден првобитно како модел на вечната идеја во Синот Божји, во Логосот Божји, преку Кого се остварува икономијата во светот. Соодветно пак, светот постоејќи во својата историска, временска одредница, го исчекувал моментот кога ќе се оствари таа Божја Идеја, за да биде обожен во историјата, преку очовечувањето Божјо. Вечниот Бог го создава светот и го подготвува за крајната цел, за отелотворањето на Неговиот Син, преку Кого ќе биде спасен материјалниот свет.
Новото Тело е обоженото Тело на Богочовекот Исус Христос, материјалното човечко Тело на Самиот Бог. Новото создание е есхатолошката личност на човекот која се остварува преку охристовувањето на човекот. Соодветно на православната теологија, кој слободно пристапува кон Совршеното Тело Божјо на Светата Литургија, тој ќе биде спасен. Да разбереме дека обожувањето наше се остварува единствено преку причестувањето со ова спасоносно Тело кое се подарува постојано, на секоја Литургија. Старото несовршеното помина, а новото дојде како долгоочекуван подарок за вечното спасение.
Секој кој е причесник со Христа, станува ново создание.
„А сè е од Бога, Кој нè измири со Себе преку Исус Христос и ни го даде служењето на тоа измирување“ (2 Кор. 5, 18). Навистина, сè е од Бога. Бог благопожелува и остварува. Ние луѓето, пак, сме несовршени и варијабилни во нашата одлучност. Постојано во нас се спротивставува нашата волја во слободниот избор на личноста. На пример, хипотетички, да помислиме во нашата лоша перцепција, дека Бог надевајќи се, очекува од нас да бидеме непоколебливи во совршениот избор. Тогаш сигурно нашата погибел ќе биде задолжителна, поради нашата неодлучност и несовршенство. Поради нашето често паѓање во грев. Поради слабоста на несовршената човечка природа. Но, Го прославуваме и славиме нашиот Господ Кој не го бараше нашето мислење, та снисходливо кон нас, милостиво и човекољубиво Тој прво ни ја подава Својата рака на спасението.
Сепак, сега повторно, слободно, треба да го оствариме нашиот избор. Слободата пак е задолжителна и основна онтолошка карактеристика на човечкото битие. Бирајќи слободно, ние слободно се одредуваме како луѓе или пак постануваме нелуѓе. Нечовек е оној кој е одвоен од Господа. Човекот за да се оствари во својата онтолошка суштина, мора да се обожи преку Синот Божји. Тоа е вечната Божја идеја.
„Зашто Оној, Кој не знаеше грев, Бог за нас Го направи грев, та преку Него да станеме праведност Божја“ (2 Кор. 5, 21). Светата Троица во икономијата на делувањето во светот, „се унизува“ откривајќи му се на светот. Совршениот Бог станува човечка несовршеност. Бог Кој не знаел за грев, „станува грев“. Поточно, Совршениот Господ „ги зема“ на Себе човечките гревови, во Својата Пречиста Личност, та жртвувајќи ја таа несовршена и огревовена природа, жртвувајќи ја во Својата Личност, во Своето Име, да ја освети и обожи. Да ја направи совршена и очистена. Тој го зема на себе товарот на сите. Го превзема, но го очистува. Гнасотијата на гревот, бива очистена во Името Христово.
Богочовекот е Совршена Личност, Совршен Бог и Совршен човек. Но никако не смееме да помислиме дека можеби Тој Совршениот бива извалкан од гревот. Не, тоа не е така! Неговото зачнување во човечкото тело е безсемено, неогревовено зачнување. Во Христовото зачнување воопшто не учествува похотата за да биде исто како и кај сите други. Но, последицата од гревот – смртта, и борбата со телесните енергии и пориви, секако дека постоеле во неговото човечко тело како дел на целокупната падната природа.
Секој човек е поврзан со целата природа. Секој човек пак во себе го носи целокупното претходно остварено човештво. Човекот е микрокосмосот, мало зрно, но дел на целокупноста. Па така и Христос, Бесконечен Бог, станува микрокосмос, Еден човек, Кој го проникнува целиот свет во Себе. Сета одговорност и последица од гревот, ја превзема на Себе како претставник на целокупната материја. Но, сепак, не постоел личен грев во Него!
Во самата огревовена и несовршена природа е превемена последицата од гревот, а тоа е смртта. Смртта е најголемата последица на гревот. Гревот се согледува во смртта.
Исус Христос „станува грев” = станува тага, станува жал, постанува мака, постанува трагедија. Таа навидум историска трагедија на гревот и последицата од гревот – смртта, бидуваат ништожни во обожениот човек на Личноста Божја, но преку жртвопринесувањето на несовршената и извитоперена природа поради последицата на гревот. Грешниот човек, станува бог. Човекот Воскреснува, Бог Воскреснува!
„Па, како што сакате да постапуваат луѓето со вас, така постапувајте и вие со нив!“ (Лука 6, 31). Навистина е оваа реченица правиот начин на меѓусебниот однос помеѓу луѓето. Никако не смееме да им правиме било што непријатно на другите луѓе, доколку и ние самите не сакаме тоа некој нам да ни го направи. Секој од нас сака љубов да добие. Но, прво сепак треба да ја подаруваме, за да ја добиеме. Љубовта е вистинска и права, кога се подарува. Кога се подарува без интерес, а се шири во задоволството на радоста. Треба да ги љубиме луѓето, за и нас да нè љуби нашиот Отец Небески. Доколку Христос се подарува секому поради љубовта, и ние сме должни да го подаруваме нашето внимание и сочувство кон другите и тоа бесплатно.
Во денешното Свето Евангелие прочитавме: „И ако ги љубите оние што вас ве љубат, каква ви е благодарноста? Зашто и грешниците ги љубат оние што нив ги љубат“ (Лука 6, 32). Често денес се случува реципрочно да возвраќаме на другите. Не само во љубовта, туку реципрочно возвраќаме и зло. Постојано се оправдуваме во реципрочноста и во самата количина. Постојано преку личниот интерес ги согледуваме постапките на другите. А навистина, колку е големо лицемерието поставено пркосно пред вечноста? Лицемерно е доколку ги љубиме оние кои нè љубат, мерејќи ја и количината, за да можеме и ние да ја подариме количината во истата мерка. Та и грешниците истото го прават. И ние сме исто како и грешниците, девалвирани во личниот интерес, несовршени и лицемерни.
Како пак можеме лицемерно да говориме и да се воодушевуваме од вечната љубов, кога ја согледуваме единствено како некаква форма на апстракција. Лицемерието наше е огромно кога говориме за љубовта но во земните рамки. Љубовта не може да се премерува. Таа или е љубов во полнотата без исклучок и без мерка, или не постои љубов во интересот и одреденоста во количината на реципрочноста. Или ќе подаруваме неограничено со радост, или мораме да сфатиме дека сè друго не е вистинско. Вистината е во слободната волја единствено мотивирана поради чистата желба за подарување.
Љубовта постои кога постои вистинската суштина. Но, за православните, вистинската суштина е вистинскиот Бог. Доколку ја поимаме љубовта во вечниот Бог и преку вечниот Бог, тогаш навистина нашата љубов ќе биде, впрочем, Негова вечна енергија.
Во Христа и преку Христа ќе ја спознаеме љубовта.
За да бидеме осветени со благодатта на Светиот Дух, треба да ги засакаме и своите непријатели. Тоа е најтешката заповед која ни ја дава нашиот Господ Исус Христос. Но, таа суштина вистински нѐ обликува како икони Божји. Љубејќи ги своите непријатели, значи дека во нас пребива Христос, пребива вечната совршена љубов, и ние радосно ја делиме со сите.
Господ е нашата цел. Љубовта е нашата цел. Господ е Љубов.
The post Недела 16. по Педесетница appeared first on Литургија.мк.
Source: https://liturgija.mk/pouka/propovedi/nedela-16-po-pedesetnica/
