Пишува: Игумен Фотиј, манастир Св. Јоаким Осоговски
Великиот Апостол Павле во своите писма во Новиот Завет ни говори која е нашата цел во овој живот. Тој ни ја толкува верата преку неговото перцепирање кое го стекнал преку Божјото Откровение на патот за Дамаск, преку Богосозерцувањето. Но, и после тоа, Светиот Апостол Павле, бил во постојаната Божја заедница преку благодатта на Светиот Дух. Тој ни ја толкува верата преку неговото лично поимање како учител на стариот Закон. Како голем признат учител помеѓу Јудејците. Тој го учел и го толкувал Мојсеевиот закон и бил голем и учен наставник во тоа време. Преку интелектуалното поимање на стариот Закон, во Стариот Завет, тој суптилно го врзувал и спојувал старото учење, со новата наука. Господ, откако го просветлил Савле со Божјата сила, напојувајќи го со благодатната жива вода која извира директно од Рајот, од Небескиот Престол на Пресветата Троица, го просветлил неговиот ум. Та облагодатен со силата Божја, умудрен од Благодатта на Светиот Дух, во новата Христова наука, Павле го сведочел учењето Божјо. Тој кој претходно пребивал во старото и несовршеното, а сега – во новото, станува пример на Божјата љубов. Павле станува учител на вистинското богословие.
Павле постојано ја сведочел својата претходна заблуда во која пребивал во претходниот, во стариот Закон. Проповедајќи ја новата наука, во Новиот Завет, тој ја потврдувал директно преку сведочењето на вистинската мудрост. Како чедо на земското знаење, порано само преку интелектуалното перцепирање на учењето, го исполнувал Законот шаблонски. Но, секако дека Павле имал чисто срце. Имал срце кое е жедно за Божјата вистина. Душа жедна за мудроста. Мудроста не е во земската наука. Мудроста не може да се стекне преку човечката сила. Мудроста не е во контемплирањето на земското научно сознание. Мудроста е мистична инспирација на Светиот Дух која се пронаоѓа во просветлениот ум на човекот. Мудроста е од Бога и во Бога. Бог е Тој Кој нè просветува.
Та нели можеме и ние денеска да се пронајдеме во шаблонското изразување на верата? Ваквото поимање на верата било типично и кај тогашниот учител на законот Савле, кој сè уште не бил просветен со Божјата љубов. Конкретното поимање било типично скоро кај сите Јудејци. Празното и бездушно исполнување на Законот, формалистичкото исполнување на верата. И денеска ние се пронаоѓаме во формалистичкото исполнување на нормите и правилата кое постојат и кои си ги додаваме како компилација од разни други религии и култури. Немајќи никаков однос со другите луѓе, со природата и со целиот свет, ние сметаме дека доколку ги исполниме прецизно определените правила и норми, ние ќе се спасиме. Ќе се самоспасиме!?
Нашата перцепција кога сме во заблуда, нè убедува дека спасението е во нас, како некаква нужност, која се добива задолжително преку формата. И, уште полошо, дека во прецизното исполнување на правилата, немаме никаква потреба од сочувството, од соодносот со другите живи битија, од соживотот со целиот свет. Сметаме дека вечноста се достигнува самостојно, по човечката сила на свесноста, без личен однос со другите луѓе и со целиот свет. Дури и Господа Го перцепираме само како Некој Кој треба да ни го покаже определеното место кое сме го стекнале преку бездушниот формализам. Или, пак, сметаме дека Господ е единствено само за нас. Колку е голема заблудата кај човекот! Колку е тажно кога Божијот дар, а тоа е свеста, човекот ја користи единствено за саможивост. Човекот смета дека во вечноста ќе живее повторно во пропадливоста на материјализмот. Жално е кога не ја сфаќаме улогата на нашата слободна свест. Кога не ја сфаќаме Божјата цел и определбата на човечкото создание. Жално е кога не го сфаќаме концептот на Божјата вечност.
Апостолот Павле објаснува зошто Јудејците, Израилот, не ја достигнал праведноста. Во своето послание вели: „Зашто не го побара од вера, туку од делата на Законот. Се препна од каменот за сопнување“ (Рим. 9, 32). Оние кои го толкуваа Законот само со умот и формално, како што веќе говоревме, тие исполнувајќи го строго Законот на надворешното изразување, сосема ги занемарија срцето и душата. Тие од живи души, станаа бездушни исполнувачи на правилата. Не го обработуваа своето срце како почва за обработување. Го запустија своето срце, кое стана сува земја. Стана сува пустина без вода. Но, Господ го поставува Каменот кој ќе биде за некого камен за сопнување, кршење и осуда, а за други ќе биде предмет на спасение.
Исус Христос е Каменот Кој станува предмет за осуда или предмет за спасение. Оние кои го стврднаа своето срце, немаа како да Го препознаат Синот Божји. Тие никогаш пред тоа не Го љубеа Господа со своето срце. Тие бездушни луѓе, не ги сакаа ниту луѓето околу нив. Не го ни сакаа светот. Та како можеа да Го препознаат Творецот? Но, тие, пак, кои живееја во сострадување, емпатија и љубов, тие кои Го возљубија Господа, тие Го препознаа Месијата. Го прифатија Каменот на верата. Каменот стана симбол на милоста. Ете ја суштината на верата. Основната доктрина на верата е љубовта. Но, не само да ја поимаме интелектуално, изразувајќи се со прекрасни философски поими. Туку, концептот на љубовта мора да се докаже вистински преку дела. Добродетелите се докажуваат реално со дела, а не само вербално.
Апостолот Павле, во посланието до Римјаните ја сведочи и изразува својата љубов кон Израилот, кон оние кои се во заблуда и вели: „Браќа, желбата на моето срце и на мојата молитва кон Бога за Израил е за негово спасение. Јас им сведочам дека тие имаат ревност за Бога, но не според сознанието“ (Рим. 10, 1-2). Навистина, Апостолот говори за искривеното сознание во верата. За тоа дека Израилот мислел дека ќе се спаси единствено умствено, формално и без сочувство и љубов кон светот. Исто така и денес многу луѓе го мислат истото. Апостолот ја сведочи својата голема љубов, ја сведочи својата облагодатена душа и вели дека неговата желба и молитва кон Господа е да се спасат заблудените луѓе. Неговата улога во просветувањето на заблудените е од голема важност. Затоа што Павле бил голем учител и научник во своето време во Законот Божји, та сега тој, некогаш заблудениот, а сега просветлен од Светиот Дух, ја сведочи грешката и ја изразува љубовта кон сите. Неговата преобразба била чудесна.
Тој понатаму објаснува дека крајната цел на Законот е Христос. Христос, Месијата е суштината. Но, да се препознае Христос, и да се биде во Неговата заедница треба слободно и искрено да се прифати со љубов. Затоа што љубовта е сила Божја. Љубовта е благодатната енергија Божја која се подарува, која се излева од Престолот Божји на Небесата. Доколку сега не живееме исполнети со љубов во нашата душа, тогаш нема како да Го препознаеме Господа Бога, ниту денес, ниту утре. Доколку денес не остваруваме заедница со луѓето во Светата Црква, во целиот свет, тогаш нема како да бидеме чеда Божји. Нема да го добиеме спасението кое се подарува. Спасението се подарува во заедница, во љубов, а единствено преку Господа Исуса Христа ќе го добиеме. Господ има апсолутна власт над сè и над секого. Тој им го дарува спасението на Неговите чеда.
Апостолот на крајот од денес прочитано послание на Светата Литургија вели: „Зашто, ако со устата исповедаш дека Исус е Господ и во срцето свое поверуваш дека Бог Го воскресна од мртвите, ќе се спасиш; бидејќи со срцето се верува за оправдание, а со устата се исповеда за спасение“ (Рим. 10, 9-10). Ете го толкувањето и постапката за спасение во нашата вера. Светиот Апостол, големиот учител на богословието, Павле, ги поставува темелите на нашето спасение. Темелите на богоспасувањето во кое учествуваме свесно и преку љубовта во срцето. Во срцето е тајната. Тајната лежи во срцето и секогаш срцето ја открива вистината која е сокриена во човекот.
Господ Исус Христос ја сведочи честопати верата во срцето. Едно од тие сведоштва прочитавме во Светото Евангелие на Утрената служба, каде што Тој им се објавил, по Воскресението, на двајца свои ученици, по патот додека оделе во Емаус. Тој им се доближил и заедно со нив, пеш, одел за Емаус. Тие започнале да му говорат за она што се случило во Ерусалим во претходните денови. Тие му сведочеле како на странец, кој не знаел што се случило, затоа што Тој се сокрил од нив, не Го препознале. Тие верувале во некој цитати на Светите пророци од Стариот Завет, на пример дека ќе дојде Месијата, дека ќе го спаси Израилот. Но, дека ќе биде убиен Спасителот, тие не можеле тоа да го прифатат. А многу други пророкувани детали, не ги разбирале, или пак не можеле да ги прифатат. Тоа е, секако, поради човечката слабост и поради тоа што работите не ги согледуваме темелно со верата во срцето. Тие, како луѓе, се сомневале во напишаното и пророкуваното и во вистинитоста на одделни делови во Писмата, споредувајќи ги со сето она што се случило. А Тој им вели: „О безумни! Срцето ви е споро за да поверувате во сè што рекле пророците!” (Лука 24, 25)
Исус ги укорува дека срцето не им е отворено за верување. Но, секако, одејќи понатаму со нив, Господ им помогнал толкувајќи го Стариот Завет и сите пророкувани детали кои се однесувале за Него, им ги објаснувал. На крајот исчезнал пред нивните очи, а тие пак велеле помеѓу себе: „Зар не гореа во нас срцата наши, кога ни зборуваше по патот и кога ни го објаснуваше Писмото?“ (Лука 24, 32). Благодатта Божја, кога се излева во човекот, таа го загрева срцето со преобилната сила на љубовта. Срцето гори како вжарен јаглен кој се распламтува од нетварната Божја енергија.
Во Светото Евангелие на Светата Литургија, го слушнавме делот во кој се говори за двајцата бесомачни, демонизирани луѓе кои биле опасни за секој човек што поминувал преку тој пат, каде што тргнал Исус. Тие, демонизираните, се стрчале кон Исуса, затоа што демоните ги натерале така да направат. Па започнале да Го провоцираат Господа Исуса Христа и да Го прашуваат. Тие, демоните, Го исповедале и потврдиле Исуса Христа како Син Божји. Овде гледаме дека и ѓаволот Го исповеда Бога. А најлош е човекот кој Го негира Бога. Тој, негирајќи го Бога, станува антихрист, станува богоборец. Таквиот станува сатанист во спротивноста која ја изразува кон Господа. Сè што е спротивно од животот и љубовта, се нарекува сатанизам, затоа што Го негира Бога и е спремно да го уништи и упропасти она што е создадено единствено поради љубовта Божја.
Тие, пак, демоните, говорејќи со Исуса, Му велат, зошто дошол предвреме да ги мачи? Тие знаат преку пророштвата, дека Христос сега дошол поради спасоносната жртва која треба да се оствари со Воскресението од мртвите и знаат дека дури откако повторно ќе дојде, во Второто Христово пришествие, ќе бидат конечно осудени и фрлени во бездната, во ништото, во заборавот. Но, сега пред да бидат конечно осудени, Го молат Исуса и бараат да влезат во свињите. Гледаме дека Христос има власт и над демоните. А за Евреите, пак, свињите се нечисти животни и тие не ги јадат. А демоните ја губат својата суштина, доколку се изгонети надвор од созданијата. Гадните демони секогаш сакаат да ги малтретираат созданијата, да ги измачуваат. Бидејќи Господ заповедал, во Мојсеевиот закон, дека свињата е нечисто животно, тогаш и Исус им допуштил на демоните да влезат во свињите. Тогаш сите свињи се сурнале во морето и се издавиле во него. Господ ги исцелил и спасил овие двајца несреќни луѓе. А свињите, пак, демонизирани веднаш полуделе и се издавиле. А човекот со години бива измачуван од демоните и ја издржува силата нивна.
Откако беа исцелени демонизираните луѓе, жителите на гратчето, нивните сограѓани, излегле во страв, разочараност и паника, да Му кажат на Христос да си оди од нив. Наместо да се радуваат што се излечени луѓето, тие жалеле за материјалното. Жалеле за свињите кои се удавиле поради исцелението на луѓето. Наместо да Му се радуваат на Месијата и Спасителот, тие се разочарани од Него. Не Го сакаат и Го изгонуваат. И денес е исто. Луѓето повеќе жалат за земното, отколку што се радуваат на духовното. И денес не обраќаме внимание на болните и загрозените луѓе, на тажните и напатените, туку без сочувство, саможиво се молиме на Господа во удобноста на својот приватен имот. Жално е кога човекот ја изразува својата лудост преку егоизмот.
Познавањето на Бога во овој живот претставува почеток и предвкус на вечниот живот. А познавањето на Бога во земниот живот, единствено можеме да го доживееме преку Светата Црква, во Светата Евхаристија. Живеејќи во благодатната светотаинска Света Црква, ние Го богосозерцуваме Господа. Да се живее во Црквата значи да Го исповедаме крстовоскресниот чин на спасението. Животот е истовремено и горчлив и благ. Но, кога во животот Го имаме Господа како патеводител, никаква мака и горчина не може да ни наштети. Благоста е во радоста на заедницата и љубовта. Секако, доколку Го љубиме Бога, Кој е главата на Светото Тело, кое го остваруваме како Света Црква, тогаш нашиот живот ќе биде втемелен во љубовта Божја. Тогаш секоја мака и горчина, која ќе се појави кај некој од членовите на Телото Божјо, ќе се трудиме заеднички, во љубовна заедница, да ги преодолееме.
Како можеме да помислиме за себе дека ќе го наследиме Царството Божјо во нашата самотија, или, пак, во нашиот избор на тоа кој ќе биде со нас на тоа вечно, замислено, приватно место. А каде ќе одат другите луѓе кои ќе се спасат? Сигурно дека нема многу различни Царства Божја, туку Едно е Царството. И сите спасени ќе бидат заедно во семејството на радоста. Радоста и благодатта на Светиот Дух, не можат да се добијат доколку сме себични и тврди во срцата.
Денес, додека живееме удобно и пријатно, уживајќи, не размислуваме за другите и за иднината на нашето постоење. Туку сме безгрижни и не сакаме да размислуваме за тоа како ќе постоиме во вечноста. Затоа и нашите срца се стврднати, заради незаинтересираноста. Паролата гласи: денеска живееме, а утре ќе видиме што ќе биде.
Светиот Апостол Павле во своите посланија постојано им говори на древните Цркви кои ги оформил, дека треба да се грижат едни за други. Дека пастирството подразбира сочувство кон секого и за секаква потреба. Социјалниот контекст на заедницата подразбира секаква смисла на помош. Да сочувствуваме со оној што страда и да му помогнеме да не се чувствува осамен и оставен од сите во својата мака. Господ е, секако, со страдалниците. Господ никогаш нема да нè остави. Но, се разбира дека треба да се посведочи нашата вера во меѓусебната љубов. Да се посведочи нашата вера во Господа. Сведочењето се покажува преку споделувањето на потребното. Од пресудна важност е нашата волја да сочувствуваме, да ги љубиме луѓето и да им помагаме во сè.
Со оној, пак, кој се радува, да се радуваме во Господа и да ја сведочиме нашата љубов во споделувањето на радоста. Секој во својата служба, да биде спремен да ја посведочи љубовта кон Господа и кон луѓето и природата.
Господ Исус Христос нè поучува, говорејќи ни на сите нас во Светото Евангелие: „По тоа ќе ве познаат сите дека сте Мои ученици, ако имате љубов меѓу себе“ (Јован 13, 35).
The post Недела 5. по Педесетница appeared first on Литургија.мк.
Source: https://liturgija.mk/pouka/propovedi/nedela-5-po-pedesetnica/
