За Светиот првомаченик и архиѓакон Стефан
Свети Стефан, еден од седумте ѓакони, „полн со вера и сила“, проповедајќи „меѓу народот создава големи чуда и знаци“. Некои се расправаа со него. Но, бидејќи тие „не можеа да се спротивстават на мудроста и на Духот со кои тој зборуваше“, тие прибегнаа кон клевета. И Стефан беше изведен пред судот на првосвештеникот. Тој беше обвинет дека наводно „зборувал богохулни зборови против Мојсеј и Бог“, против ова свето место и против законот, дека „Исус од Назарет ќе го уништи ова место и ќе ги промени обичаите“ што ги заповедал Мојсеј. Првосвештеникот го праша: „Дали е така?“ - Но Стефан, наместо да се оправда, одеднаш почнува да зборува за повикот на Авраам од Бога, за судбината на неговите потомци, за преселбата во Египет; за тоа како Бог преку Мојсеј го изведе народот од ропство, го дал законот, го научил богослужението; како луѓето конечно влегле во ветената земја. Зборува за цар Давид и доаѓа кај Соломон…
За Стефан се чини дека нема судење, смртна опасност. Тој не се брани, туку едноставно продолжува, како и досега, да ја објавува вистината. За него, Светото Писмо се вечни, живи дела на Живиот Бог на кого му служи. Тој самиот со стравопочит размислува за нив и ги повикува другите да размислуваат со него. Тој има една цел: слава Божја.
И Стефан веднаш почувствува кога имаше опасност оваа слава да се намали. Еве ја градбата на храмот: Сега Соломон му изгради куќа. Тука е врвот на Божјата грижа за Неговиот народ. Бог осветил место каде што ќе прима жртви и ќе испраќа благослов. Тука е најголемата прослава. Но, тука лежи најголемата опасност: да се затвори Бог во четири ѕида, конечно да Го присвои, заборавајќи дека Бог не е само Бог на Евреите и дека Тој не само што дава великодушно, туку и строго бара. Тука лежи каменот на сопнување. И Стефан веднаш престанува да зборува за промислата Божја и почнува да зборува за Самиот Бог. Да, „Соломон му изгради куќа“. Но, Семоќниот не живее во храмовите направени од човекот, како што вели пророкот: „Небото е мојот престол, а земјата е моја подножје“. Каква куќа ќе ми изградиш, вели Господ, или какво место за мојот одмор? Зарем мојата рака не го создаде сето тоа“ (Ис. 66:1-2)? А бидејќи пред него се само луѓе кои се сопнале на овој камен, Стефан бестрашно ги осудува, како да не е обвинет, туку судија: „Сурово! луѓе со необрежани срца и уши! вие секогаш му се спротивставувате на Светиот Дух, како и вашите татковци, така и вие. Кој од пророците ги прогонуваа вашите татковци? Ги убиваа оние што го претскажуваа доаѓањето на Праведникот, кого станавте предавници и убијци. Ти, кој го прими законот служејќи им на ангелите и не го пазеше“.
Сè што кажа Стефан секогаш му беше во мислите. И затоа, кога заврши со говорот и „исполнет со Светиот Дух“, погледна кон небото, со телесни очи ја виде „славата Божја и Исуса како стојат од десната страна на Бога“.
Оние кои страдаат за Христа ги нарекуваме „маченици“, додека Грците ги нарекувале „сведоци“. И навистина, само сведоците на славата Божја можат да поднесат такви маки, за кои дури и се плашиме да читаме. За Стефан, како и за сите подоцнежни Христови сведоци, смртта не е смрт, туку искачување на небото: „Господи Исусе! прими го мојот дух! И затоа за него убијците не се непријатели, туку несреќни, заблудени: „Господи! не им го припишувајте овој грев!“
Луѓето како Стефан, кои својата служба ја вршат под закана од смрт, ја продолжуваат и по смртта. Уште повеќе зајакнати од нивниот пристап кон Бога, тие таинствено учествуваат во животот на Црквата. Нека Самиот Господ биде нивна молитва, а Неговите големи дела се секогаш пред нас.
Амин.
Протоереј Вјачеслав Резников
Source: https://poukinasvetitestarci.blogspot.com/2025/01/blog-post_10.html
