Патријарх Српски Порфириј

Беседа на Неговата Светост, Патријарх српски господин Порфириј, по завршувањето на светата Литургија и хиротонијата на Епископ моравички господин Тихон, на 8-ми септември 2024 година, во Храмот „Свети Сава“ во Врачар.

Браќа и сестри, нашиот Господ Исус Христос, сведочејќи за тајната на Царството небесно и тајната на спасението, речиси по правило, му зборуваше на народот кој Го слушаше во параболи, користејќи слики од секојдневниот обичен живот, разбирлив и достапен за сите. Богословскиот збор не е апстракна вредност, не е израз на нашата философска имагинација и мудрувања, а таква е и самата тајна за Царството небесно. Царството небесно е конкретна работа и се однесува на конкретниот, реален живот на сите нас заедно и на секој човек посебно. Токму поради таа причина Господ користи параболи од искуството кое му е достапно на секој човек за да го открие она што е над умот, кое нема ни почеток ни крај и кое не може да се објасни со зборови. На тој начин и во оваа случка, во која открива една димензија на Царството Божјо, Господ користи слика, а таа слика е следната: постојат ситуации, постојат луѓе, честопати и ние сме такви, кога на некого сме должни и тоа многу должни, се молиме тој долг да ни се прости, без разлика дали се работи за материјални вредности или пак тоа се однесува на внатрешниот живот, на духовните вредности. На крајот на краиштата, сѐ е духовно, затоа што сѐ е повикано да носи на себе печат од Светиот Дух. Значи, честопати кога сме должни и кога бараме да ни се прости и ни се простува. Меѓутоа, паралелно со тоа, понекогаш и во исто време кога некој ни е должен многу помалку, повторно без разлика дали се работи за конкретен долг или пак некој нѐ повредил, или пак нам ни се чини дека нѐ повредил и навредил, иако тој наш ближен, а секој човек е наш ближен, бара да му се прости, ние сме честопати арогантни, затворени, самољубиви и со ладно срце ја вртиме својата глава и бараме ближниот да ни го врати нашиот долг. Во овој настан, бидејќи се работи за настан кој зборува за Божјото Царство, најпрво јасно ни е дека, иако Царството Божјо е тајна на идниот век, како што го викаме тоа ние, есхатолошка реалност, тоа не е далеку од нас. Тоа е оприсутнето, присутно и во историјата, најнапред во богослужението во Црквата, низ тајната на Црквата, односно преку Светата Литургија, а потоа и на секој друг начин. И токму затоа што Царството Божјо е во нас и меѓу нас, што е сега и овде достапно, ние во Царството Божјо влегуваме овде и сега, тоа се гради пред сѐ преку нашиот однос кон ближните, односно, со нашите меѓусебни односи, затоа што во односот со нашиот ближен ние ја покажуваме нашата вера, Божјиот збор, Неговите заповеди. Со нашата вера влегуваме во Царството Божјо, затоа што Самиот Господ е Царство Божјо, Самиот Христос е Царство Божјо.

Црквата е Царство Божјо, во зависност од тоа, слушајќи го словото Божјо и Неговите заповеди, како и на кој начин ги спроведуваме на дело, во зависност од тоа, дали Неговото Слово е Неговата заповед, дали Неговото Евангелие е нашиот живот, ние учествуваме во Царството Божјо овде и сега, а тоа има нераскинлива врска со другите (со ближните), односно, колку што ја исполнуваме нашата љубов кон ближниот, толку ќе учествуваме во Царството Божјо. На крајот на краиштата, Самиот Господ кога зборува за последниот суд, на крајот од Евангелието според Матеј, вели дека Господ, Синот Божји, покажувајќи што значи суд, ќе ги раздели едните и другите. Оние кои направиле дури и најмало добро кон ближните ќе ги стави на Својата десна страна. Нормално десната страна тука не означува географска точка, туку го открива Царството Божјо. Десната страна е Царството Божјо, конечниот исход и нашето место. Царството Божјо започнува овде и сега, а се потврдува во нашите постапки во однос на најмалите, затоа што: Доколку сте го направиле тоа на еден од овие Мои најмали браќа, Мене сте Ми го направиле, вели Синот човечки, Господ Исус Христос.

Затоа, браќа и сестри, ние во молитвата „Отче наш“, секојдневно велиме: Прости ни ги долговите наши, како и ние што им ги простуваме на нашите должници. Затоа, овие зборови не само да ги имаме на ум, туку тие навистина да бидат наш живот. Да им простуваме на сите, притоа да не водиме сметка за тоа дали другите нам ни простиле, затоа што говориме: „прости ни ги долговите нам, нашите долгови, како и ние што им ги простуваме на нашите должници“. Значи, Господ ќе нѐ праша нас, дали ние сме им ги простиле долговите на другите, односно, што сме им правеле ние на нашите ближни, а не што тие нам ни правеле. Тоа ќе биде нивна работа, а наше е да им простиме и да се молиме, а особено за оние кои се инфериорни во однос со нас. Затоа, не треба да им простуваме само на оние кои се над нас на било кој начин, во било која смисла, туку и на оние што имаат поскромни услови од нас, поскромна позиција, помалку капацитети и помалку можности.

Да даде Господ, златното правило: „Она што сакаме другите да ни го прават, да им го правиме и ние“ да биде правило и закон на нашите животи, па кога ќе дојдеме во ситуација да бараме да ни биде простено, претходно ние да им простиме на ближните и не само тоа, туку и ако сте во расправија и со својот ближен, и имате некое недоразбирање немојте да дозволите да заспиете и да се разбудите со таа расправија и немојте да дозволите да биде нерешена, туку одете и помирете се. Ќе се помирите токму ако однапред простите, зашто што ти вреди ако во расправијата си добил правда, а си го изгубил својот брат. Браќата и сестрите ќе ги придобиеш само ако сѐ простуваш однапред и кога има причина и кога нема.

Прости ни ги долговите наши, како и ние што им ги простуваме на нашите должници, и дај ни Господи, сила, да простуваме барајќи прошка од тебе, затоа што ти си љубов и на сите однапред им простуваш, сега, секогаш и во вечни векови. Амин.

Превод: Андријан Ѓорѓиев, студент на Теологија

Православна светлина бр. 71