За четирите видови на заедница со Бога во Православната Црква

Отци и браќа,

Нашето соединување и општење со Бога се одвива на два начина. Со тајната заедница на Телото и Крвта Господови и со духовното заедништво. Вториот начин е дополнително поделен на три други начини. Затоа, во овој говор ќе ви зборувам за начините на кои можеме да се соединиме со Бога, носејќи сведоштва од Светото Писмо и учењето на Светите Отци.

1) Нашата прва и најважна заедница со Христос се одвива со причестувањето на Неговото Тело и Крв. Христијанинот кој не верува дека феноменот леб и вино се навистина Тело и Крв на нашиот Господ, е еретик и странец на вистинската Христова вера, која вели во Евангелието по Јован (6:55) „Зашто Моето тело е вистинска храна, и Мојата крв - вистинско питие“. А апостол Павле ни го кажува следново: „Чашата на благословот, која ја благословуваме, не е ли општување со крвта Христова? Лебот што го кршиме, не е ли општување со телото Христово?“ (1.Кор. 10,16).

Кој се причестува недостојно, станува виновен, како што вели самиот апостол: „...Оној што недојстојно јаде од овој леб и пие од чашата Господова, виновен ќе биде спрема телото и крвта на Господа“ (1. Кор. 11,27). Меѓутоа, христијанинот кој се причестува со страв, почит и подготовка има право на безброј дарови, од кои најважни се следните:

а) Тој е соединет со Христа по благодат, бидејќи како што вели пасусот: „Кој јаде од Моето тело и пие од Мојата крв, ќе биде во Мене и Јас во него“ (Јован 6:56).

б) Тој учествува во вечниот живот, како што вели пасусот: „Кој го јаде Моето тело и ја пие Мојата крв, има живот вечен“ (Јован 6:54).

в) Ќе воскресне на судниот ден, како што вели пасусот: „и Јас ќе го воскреснам во последниот ден“ (Јован 6:54).

г) Христос создава живеалиште во нашето срце, како што велат деловите: „и преку верата Христос да се всели во срцата ваши“ (Ефес. 3:17) и „Во овој ден вие ќе разберете, дека Јас сум во Мојот Отец и вие сте во Мене, и Јас сум во вас“ (Јован 14:20).

д) Кој се причестува со Христа, го има во себе жив : „И јас веќе не живеам, туку Христос живее во мене“ (Гал. 2:20) и „Чеда мои, кои пак со мака ве раѓам, додека не се изобрази во вас Исус Христос“ (Гал. 4:19).

ѓ) Тој напредува и се зголемува во духовните дела, според пасусот: „туку со вистинска љубов во се да растеме во Оној, Кој е глава, Христос“ (Еф. 4:15).

е) „Очистува од гревовите, осветува, просветлува и дарува вечен живот.“(Од беседата на Успение на Пресвета Богородица од свети Јован Дамаскин).

ж) „Донесува осветување на телото и душата, ги истерува фантазиите и чисти од страстите, Му дава радост на Бога, просветлување и сила за зголемување на доблестите и совршенството“ (од молитвата на  Свети Василиј).

з) „Носи духовна радост, здравје на телото и душата“, според Свети Кирил Александриски.

Ова и многу други се духовните плодови што ги добива верникот кој често и со добра подготовка доаѓа на Евхаристијата. Оној што не доаѓа до оваа Тајна, никогаш нема да може да напредува во делото на добродетелите, бидејќи не останува во Христа и Тој во него, како што самиот вели: „..без Мене не можете да направите ништо“  (Јован 15:4).

2) Вториот начин на заедништво и соединување со Христос е преку Исусовата молитва, при што умот потонува во срцето и таму постојано вели: „Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј ме мене грешниот“.

а) Молитвата што се прави со умот во срцето е од голема важност, бидејќи ја соединува нашата душа со Исус Христос, а пак со Отецот, затоа што единствениот пат што води до соединување со Отецот е Христос, како Самиот : „..никој не доаѓа при Отецот освен преку Мене“ (Јован 14,6).

б) Исусовата молитва нуди можност Светиот Дух да живее и делува во нашето срце и да се соединиме со Духот. Ова соединување со непрестајна молитва наликува на невестата која многу го сака Христос Младоженецот и никогаш не сака да се одвои од Него.

3) Третиот начин на заедништво со нашиот Создател Бог е преку примена на Неговите заповеди и стекнување доблести.

а) Овој соживот со Исус е откриен во Библијата со истиот, кога вели: „Ако некој Ме љуби, ќе го пази словото Мое; и Мојот Отец ќе го возљуби, и ќе дојдеме при него и живеалиште во него ќе направиме“ (Јован 14:23), додека во друго поглавје вели: „Ако ги запзите Моите заповеди, ќе останете љубов Моја, како што Јас ги запазив заповедите на Мојот Отец и останувам во љубовта Негова“ (Јован 15:10).

б) Свети Дионисиј Светогорец вели дека : „нашето подобие и соединување со Бога се постигнува само со примена на божествените заповеди.“

в) Свети Максим Исповедник во врска со нашето соединување со Бога вели: „Словото Божјо и Отецот се наоѓа тајно во секоја негова заповед, па оној што го прифаќа словото Божјо, го прифаќа Бога.“

г) Свети Григориј Палама, зборувајќи за божественоста на човекот преку примената на Божјите заповеди, вели: „Божјите заповеди обезбедуваат не само знаење, туку и божественост“.

4) Четвртиот начин на заедница со Христа е со слушање на зборовите Божји.

а) Новиот завет ни кажува: „А мнозина од оние, што го слушаа словото, им поверуваа, бројот на луѓето достигна до пет илјади“ (Дела 4:4).

б) Апостол Павле вели дека: „верата доаѓа од слушање, а слушањето-од словото Божјо“ (Рим. 10:17).

в) Ако Господовото Тело и Крв се вистинската храна и пијалок, тогаш словото Господово, прифатено од верните, им станува „извор на вода што ќе те тече во живот вечен“ (Јован 4:14) и „Оваа е лебот што слезе од небото“ (Јован 6:58) додека според Свети Дамаскин се нарекува мана на нераспадливост и тајна мана.

Апостол Павле го примил словото Божјо со слух, кога бил повикан од божествената светлина на патот за Дамаск и слушнал глас од небото. Самарјанката со слушање го прима словото Божјо, додека Самарјаните веруваат и се крстат со проповедта на апостол Филип (Дела 8:5-6;12) и го примаат Светиот Дух (Дела 8:4;18).

Отци и браќа, ви ги донесов некои од најважните сведоштва на Библијата и на Светите Отци, кои ни помагаат на нашиот пат за непрестајно соединување со Младоженецот Христос. Најпосебното и најсветото место, каде што се постигнува оваа повеќеслојна заедница со Христа, е нашата Црква. Таму сите наши верници, доаѓајќи со почит и вера на светите богослужби, се наоѓаат во тајна атмосфера и се причестуваат со умот, срцето, молитвата и учеството во Светата Причест на даровите на Светиот Дух. Пред сè, литургиската жртва е крајниот израз на соединувањето со нашиот Господ. Споменувањето на имињата на христијаните во Проскомидија, дури и кога се грешници, но се каат, дава благослов на невидливото заедништво на душите со Воплотениот и Воскреснатиот Господ, Кој понекогаш го обезбедува и нивното физичко исцелување.

Нека милоста и страдањата на нашиот Господ Исус Христос, Кој е Словото Божјо, да дојдат и да пребиваат во нас на горенаведените четири начини кои накратко ги спомнавме.

Амин.